Sokak Sütçüleri ve Çiğ Süt Tüketimi: Doğru Bilinçlenme! Bir zamanlar mahallelerin vazgeçilmezi olan sokak sütçüleri, nostaljik bir anı olarak hafızalarımızda yer etse de, çiğ süt tüketimi hala yaygın bir uygulama olarak devam ediyor. Kimileri doğal ve işlenmemiş olması sebebiyle çiğ sütü tercih ederken, kimileri de paketli sütlere göre daha ekonomik bulduğu için bu yolu seçiyor. Ancak çiğ sütün tüm avantajlarına rağmen, yanlış koşullarda tüketildiğinde sağlık için ciddi tehlikeler barındırdığı unutulmamalıdır.
Acıbadem Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ayşe Sesin Kocagöz, çiğ sütün hijyenik şartlar sağlanmadan tüketilmesinin hayati riskler taşıyabileceğini vurguluyor. Çiğ süt ile ilgili doğru bilgi sahibi olmanız için dikkat edilmesi gereken 5 önemli noktaya birlikte bakalım.
Bihaber İçerik
Sokak Sütçüleri ve Çiğ Süt Tüketimi
1. Çiğ Süt Nasıl Kaynatılmalı?
Çiğ sütün zararlı mikroorganizmalar taşıma olasılığı nedeniyle kaynatılması çok önemlidir. Kaynatma, çiğ sütün mikrobiyolojik güvenliğini sağlayarak sağlık risklerini ortadan kaldırır. Çiğ süt ev ortamında kaynatılırken minimum 15-20 dakika süreyle işleme tabi tutulmalıdır. Bu süre, süt içerisindeki zararlı mikropları etkisiz hale getirerek toksinleri yok eder.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), çiğ sütün ve çiğ süt ürünlerinin (yoğurt, peynir, kaymak gibi) herhangi bir işleme tabi tutulmadan tüketilmesini önermemektedir.
2. Çiğ Süt Ciddi Hastalıklara Yol Açabilir
Çiğ süt, Salmonella ve E.coli gibi tehlikeli bakterilerin yanı sıra H5N1 (kuş gribi) gibi virüsleri taşıyabilir. Bu mikroorganizmalar enfeksiyonlara neden olarak insan sağlığını ciddi boyutlarda etkileyebilir. Töksoplazma gibi enfeksiyonlar gebelik süresince bulaşırsa, bebeğde kalıcı zararlar bırakma riski taşır. Seyahatlerde ise çiğ süt ve ürünleri, bulaşıcı hastalıklar açısından ayrıca risk taşır.
3. Soğuk Zincir Uygulamasının Önemi
Çiğ sütün hayvanın sağılmasından tüketiciye ulaşınca kadar olan tüm süreci boyunca, soğuk zincirin korunması şarttır. Sağılan süt, maksimum 4 saat içerisinde soğutulmuş ortama taşınmalı ve bu şekilde muhafaza edilmelidir. Soğuk zincirin bozulması durumunda mikropların hızla çoğalması, sütün bozulmasına ve sağlık risklerinin artmasına neden olur.
4. Risk Grubundakiler Çiğ Süt Tüketiminde Dikkatli Olmalı
Çiğ sütün taşıdığı risklerden en fazla etkilenebilecek gruplar şunlardır:
- Hamileler
- 5 yaş altı çocuklar
- 65 yaş üstü bireyler
- Bağışıklık sistemi zayıflamış kişiler
- Diyabet, kalp ve böbrek hastaları
- HIV enfeksiyonu taşıyan veya organ nakli alıcıları
Bu gruplarda, çiğ sütün tüketimi sonucunda karın ağrısı, kanlı ishal, kusma ve ateş gibi belirtilerle seyreden hastalıklar ortaya çıkabilir. Hatta bazı durumlarda bu hastalıklar ölümle sonuçlanabilir.
5. Pastörizasyon ve Besin Değeri Tartışması
Toplumda yaygın bir yanılgı, pastörizasyon işleminin sütün besin değerini azalttığı yönündedir. Ancak Prof. Dr. Ayşe Sesin Kocagöz, bu bilginin gerçeği yansıtmadığını belirtiyor. Pastörizasyon ve UHT (Ultra High Temperature) işlemleri, zararlı mikroorganizmaları yok ederken sütün besleyici içeriğini anlamlı derecede azaltmaz. Çok düşük seviyelerde vitamin kaybı olsa da, bu kayıplar gıdanın genel etkinliğini olumsuz etkileyen boyutta değildir.
Çiğ süt, doğal ve taze olmasıyla çekici bir seçenek gibi görülse de, hijyenik koşulların ve doğru tüketim yöntemlerinin bilinmesi hayati önem taşıyor. Kaynatma sürecine dikkat etmek, soğuk zinciri korumak ve risk grubundaki kişilerin bu konuda özenli davranması gereklidir. İşlenmiş sütlerin besin değeri konusundaki önyargıları ise bilimsel veriler ışığında yeniden değerlendirmek gerekir. Sağlıklı bir yaşam için bilgiye dayalı kararlar almak önemlidir.
Politika ve Analiz Editörü
Berfin Soylu, Bihaber.tr’nin politika ve analiz editörü olarak, yerel ve uluslararası siyaset sahnesindeki gelişmeleri derinlemesine inceleyen bir uzmandır. Uzun yıllara dayanan gazetecilik tecrübesi ve analitik yaklaşımıyla, karmaşık politik olayları anlaşılır ve tarafsız bir şekilde okuyuculara sunar. Berfin’in detaylara verdiği önem ve olaylara geniş bir perspektiften bakma yeteneği, Bihaber.tr’yi politika haberlerinde güvenilir bir kaynak haline getirir.
