Uzman Diyetisyen, Gıda Teknikeri, Beslenme Uzmanı ve Eğitmen Derya Güzel ile sağlıklı beslenme üzerine keyifli bir röportaj gerçekleştirdik. Söyleşide hem diyete dair merak edilenleri hem de doğru beslenmenin püf noktalarını konuştuk.
Derya Güzel Kimdir? Bize biraz kendinizden bahseder misiniz?
Derya GÜZEL: Elbette, hem akademik hem de mesleki olarak beslenme ve diyetetik alanındayım. 2020 yılından beri kendi kliniğimde danışanlarıma beslenme danışmanlığı yapıyorum. Buna ek olarak dönemsel olarak kurumsal gıda firmalarında gıda teknikeri olarak da çalışıyorum. Bu arada her ne kadar 2020’de kendi kliniğimi kurmuş olsam da aslında 2010’dan beri gıda sektöründeyim.
Az önce söylediğim gibi gıda teknikeri olarak birçok kurumsal firmada çalışma fırsatı buldum. Açıkçası gıda alanında olmayı seviyorum. Bu yüzden hem akademik olarak hem de mesleki olarak kendimi geliştirmeyi sürdürüyorum.
İstanbul Aydın Üniversitesi’ndeki yüksek lisans çalışmamın akabinde hedefim yine gıda alanında doktora yapmak. Çünkü bir yandan da üniversitelerde ve kamu kurumlarında gıda ve beslenme odağında eğitim ve seminerler veriyorum.
Boş zamanlarımda ise spor yapmayı ve yeni yerler keşfetmeyi seviyorum. Son aylarda tenis oynamaya başladım. Bu bana gerçekten çok iyi geldi. Hatta danışanlarıma da öneriyorum. Yaşam felsefem boş durmamak. Sürekli yenilenmeyi ve kendime bir şeyler katmayı bu yüzden çok seviyorum.
Bu alanda kariyer yapmaya nasıl karar verdiniz?
Derya GÜZEL: Lise yıllarında fark ettim ki meslek seçmek konusunda oldukça kararsızım. Ki bu çok normaldi bence… Takdir edersiniz ki o kadar genç yaşta bir meslek seçmek ve mutlu olacağımızı zannettiğimiz bir iş için karar vermek pek mümkün olmuyor.
Bunu anladığım anda üniversite sınavlarına hazırlanmak yerine genç yaşta bir sağlık kuruluşunda hasta danışmanı olarak çalışmaya başladım. İnsanlarla iletişim kurmak, yaratıcı çözümler sunmak, sağlık alanında fayda sağlamak konularındaki ilgimi tam olarak o sırada fark ettim diyebilirim.
Hastanede çalıştığım sürece çok fazla gözlem yapma şansım oldu. Aslında o yıllarda mühendis olmak istiyordum. Lakin o deneyim bana sadece sağlık alanında başarılı ve mutlu olabileceğimi hissettirdi. Mutfak ve besinlerle de aram çocukluktan beri iyidir.
Bunlar bir araya gelip karar verme aşamasına ulaştığımda diyetisyen olmak istediğimi anladım. Sınava hazırlandığım sürede yaşadığım bazı sağlık sorunlarım oldu. Bu durum ne yazık ki sınav öncesi ve sınav esnasında beni oldukça zorladı.
Yine de bir yerden başlayabileceğim bir puan almıştım. Ve üniversiteye başlama heyecanımın sonucunda kendimi “Gıda Teknolojisi Bölümü”nü okurken buldum. Aslında o zamanlar amacım sadece beslenme ve diyetetik bölümüne geçiş yapmaktı.
Ancak araya özel hayat girince hayallerimi birazcık daha ötelemek zorunda kaldım. Fakat ne yaparsam yapayım aklımdan çıkaramadığım DİYETİSYEN olma hayalini; hamileliğimde aldığım kilolara ve oğlumun bebekliğinde yaşadığım beslenme zorluklarına rağmen ertelemedim.
Ve Gıda Teknolojisi Bölümü’nden mezun olduktan sonra yeniden sınava hazırlanıp bu kez arzu ettiğim bölüm olan Beslenme Ve Diyetetik’i kazandım.
Bugün geçmişe dönüp baktığımda diyetisyen olmak için çok fedakarlık yaptığımı görüyorum. Her şeye rağmen bugün “iyi ki” dediğim bir noktadayım. Bu mesleği icra etmek benim için gerçekten çok gurur verici. Sevdiğim ve istediğim işi yaptığım için çok mutluyum.
Kendinizi klinik diyetisyen olarak tanımlıyorsunuz. Diyetisyenlik ile klinik diyetisyen arasında nasıl bir fark var?
Derya GÜZEL: Diyetisyenlik genel olarak sağlıklı bireylerin ve toplumların beslenme düzenlerini planlama, sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazandırma ve kilo yönetimi gibi konularda rehberlik etmeyi kapsar.
Klinik diyetisyenlik ise daha spesifik bir alan olup, hastanelerde ve sağlık merkezlerinde hastaların tıbbi durumlarına göre kişiye özel beslenme programları hazırlamayı içerir. Klinik diyetisyenler, diyabet, kalp hastalıkları, kanser gibi birçok kronik rahatsızlıkları olan veya ameliyat sonrası iyileşme sürecinde olan bireyler için tedaviye destek sağlayan beslenme planları geliştirir.
Yani, klinik diyetisyenler tıbbi beslenme tedavisi üzerine odaklanarak kişiye özgü beslenme planı ile çalışır. Ben de bu süreçte kişiye özgü beslenme planı yaparak birebir takip yaparak süreci yönettiğim için kendimi klinik diyetisyen olarak tanımlıyorum.
Doğru beslenme ile ilgili doğru bilinen 3 yanlışı özetlemenizi istesek ne dersiniz?
Derya GÜZEL: Çok güzel bir soru. Bana bunu açıklama fırsatı sunduğunu için teşekkür ediyorum. Doğru beslenme konusunda toplumda yaygın olarak doğru bilinen birkaç yanlışı şöyle özetleyebilirim:
- Karbonhidratlar Tamamen Kötü Ve Uzak Durulmalı: Birçok kişi karbonhidratların tamamen kesilmesi gerektiğini düşünür, ancak vücudun enerji kaynağı olan sağlıklı karbonhidratlar, özellikle tam tahıllar, sebzeler ve baklagiller, dengeli bir diyetin önemli bir parçasıdır.
- Yağ Tüketmek Kilo Aldırır: Yağlar vücut için gereklidir, özellikle sağlıklı yağlar (zeytinyağı, avokado, hindistan cevizi gibi). Doğru türde ve ölçüde yağ tüketmek, vücutta enerji dengesini sağlarken bazı hormonların üretimi için de önemlidir.
- Daha Az Yemek Kilo Vermek İçin Her Zaman Daha İyidir: Çok az yemek tüketmek metabolizmayı yavaşlatabilir ve vücutta kas kaybına yol açabilir. Önemli olan, yeterli ve dengeli beslenmek ve vücudun ihtiyaçlarına uygun bir kalori alımı sağlamaktır.”
Mesleğinizle ilgili akademik kariyerinizi sürdürüyorsunuz. Merak ettim de, master çalışmanızda odaklandığınız konu nedir?
Derya GÜZEL: Master çalışmamda odaklandığım konu Diyetisyenlerin Detoks Diyetlerine Karşı Tutumlarının Değerlendirilmesi oldu. Biliyorsunuz toplumda çok fazla detoks diyetleri duyuyoruz. Detoks diyeti var mı? Asıl amacı nedir? Gerçek detoks nasıl olmalı? gibi soruların cevaplarını özellikle de meslektaşlarımın ne yönde uyguladığı ve toplumda bu algının seyrini nasıl olumlu-olumsuz yönde etkilediğini bir diyetisyen ve beslenme uzmanı olarak tabi ki inceliyorum.
Amacım bu alandaki bilimsel çalışmalara katkıda bulunmak ve klinik uygulamalarda daha etkili beslenme tedavileri geliştirmektir.
Herkes diyetisyen olabilir mi? Hangi şartları sağlamak gerekiyor?
Derya GÜZEL: Herkes diyetisyen olamaz; belirli şartları sağlamak gerekmektedir. Diyetisyen olmak için öncelikle bir üniversitenin Beslenme ve Diyetetik Bölümü’nden lisans diploması almak şarttır. Bu programlar genellikle dört yıl sürer ve beslenme bilimi, diyetetik, biyokimya, kimya-organik kimya, fizyoloji ve anatomi gibi konularda derinlemesine eğitim verir.
Ayrıca, lisans eğitimini tamamladıktan sonra, çoğu ülkede diyetisyen unvanını alabilmek için belirli bir süre staj yapma zorunluluğu bulunmaktadır. Bu stajlar, klinik, toplumsal ve kurumsal alanlarda deneyim kazandırarak pratik bilgi sağlar.
Son olarak, birçok ülkede diyetisyenlik yapmak için resmi bir lisans veya sertifikasyon sınavını geçmek gerekiyor. Bu şartları yerine getiren bireyler, diyetisyen olarak profesyonel bir kariyere sahip olabilirler. Ek olarak, sürekli eğitim ve mesleki gelişim de bu alanda önemlidir.
Güncel literatürü sürekli takip etmek ve her gelişmeden toplumdan önce bizim haberimizin olması ve bize ulaşan insanlara doğru bilgi aktarımı yapmamız gerekir.
Beslenme koçu diye bir uzmanlık alanı çıktı. Beslenme uzmanı ile beslenme koçu aynı şey midir?
Derya GÜZEL: Beslenme uzmanı ve beslenme koçu, beslenme alanında farklı roller ve uzmanlık alanları temsil ettiği için tabi ki bu ikisi arasında belirli farklar var. Yani ikisi aynı şey değil. Kısaca açıklayayım;
- Beslenme Uzmanı (Diyetisyen): Genellikle bir üniversitenin Beslenme ve Diyetetik bölümünden mezun olan ve profesyonel bir unvana sahip bireylerdir. Beslenme uzmanları, klinik diyetetik, beslenme tedavisi ve sağlık yönetimi gibi konularda eğitim almışlardır. Hastaların sağlık durumlarına göre kişiye özel beslenme programları hazırlamak, beslenme ile ilgili sağlık sorunlarını yönetmek ve bilimsel temellere dayalı danışmanlık yapmak gibi görevleri vardır.
- Beslenme Koçu (Sağlık koçu): Genellikle daha genel bir yaklaşım benimseyen ve bireylerin sağlıklı beslenme alışkanlıkları geliştirmelerine yardımcı olan bireylerdir. Beslenme koçları, genellikle diyetetik diplomasına sahip olmayabilirler; bu alanda maalesef ki sertifika programları veya bireysel eğitimlerle kendilerini geliştirebilirler. Amaçları, bireylerin hedeflerine ulaşmalarına destek olmak, motivasyon sağlamak ve yaşam tarzı değişiklikleri yapmalarına yardımcı olmaktır.
Özetle, beslenme uzmanı daha çok sağlık ve tıbbi konulara odaklanırken, beslenme koçu bireylerin motivasyonel ve davranışsal değişikliklerine yöneliktir. Bu iki rol birbirini tamamlayabilir, ancak aralarında önemli farklar vardır.
Şahsi kanaatim beslenme bilimi gibi ciddi bir alanda fayda sağlamak istiyorsanız motivasyon kaynağından çok doğru bilgi ve bilimsel temele dayalı danışmanlıklara ihtiyacımız olmalı.
Sadece yüz yüze danışan mı kabul ediyorsunuz? Online danışan kabulüyle ilgili teknik altyapınız nasıl?
Derya GÜZEL: Ben hem yüz yüze hem de online danışan kabul ediyorum. Online danışan kabulü için güçlü bir teknik altyapım var elbette. Video konferans için online araçları kullanıyorum.
Donanımsal olarak da iyi bir altyapıya sahibiz. Bu sayede danışanlarımla birebir etkileşim kurarken hiçbir sorun yaşamıyorum. Bunun yanı sıra danışmanlık sürecinde, beslenme planlarını ve önerileri paylaşmak için güvenli bir dosya paylaşım platformu kullanıyorum.
Bunu danışanımın imkânları doğrultusunda gerçekleştirme imkanı sağlıyorum. Ayrıca, danışanlarımın ilerlemelerini takip etmek için düzenli olarak online anketler, besin tüketim kaydı, ve geri bildirim formları kullanarak etkileşimi artırıyorum.
Bu yöntemler, danışanların esnek bir şekilde hizmet almalarını sağlarken, aynı zamanda etkili ve kişiye özel bir beslenme danışmanlığı sunmamı mümkün kılıyor. Kısacası danışanlarım neredeyse aslında ben de onlar için orada oluyorum.
Kliniğiniz neredeydi?
Derya GÜZEL: Kliniğim Bahçeşehir’in en merkezi ve ilçenin kalbi olarak ifade edilen Gölet içerisinde yer alıyor. Bu bölgeyi sadece bu ilçede oturanlar değil farklı semtlerde oturanlar bile biliyorlar.
O kadar keyifli ve doğayla iç içe bir yer ki. Tarif etmekte zorlanıyorum. Etrafımızda yürüyüş parkuru, parklar, restoran ve kafeler oldukça fazla. Bu röportajı okuyan ve Gölet’e yolu düşen herkesi kliniğimize bekliyorum.
Keyifli bir söyleşi oldu. Bu konularda gerçekten birçok şeyi aslında bilmiyormuşuz. Sayenizde fark ettik… Son olarak geleceğin diyetisyenlerine söylemek istedikleriniz var mı?
Derya GÜZEL: Ben de çok keyif aldım. Teşekkür ederim. Son söz niyetine geleceğin diyetisyenlerine birkaç önemli noktayı vurgulamak isterim tabi ki,
- Bireysel Farklılıkları Anlayın: Her birey farklıdır; genetik, yaşam tarzı, kültürel etkiler ve sağlık geçmişi beslenme ihtiyaçlarını şekillendirir. Hastalarınıza bireysel çözümler sunun.
- Araştırmaya Dayalı Yaklaşımı Benimseyin: Beslenme bilimi sürekli gelişiyor. Yeni araştırmaları takip etmek ve güncel kalmak, mesleğimizde en etkili olmanın anahtarı.
- Empati ve İletişim Kurun: Danışanlarınızla güçlü bir iletişim kurmak, değişim süreçlerinde onların yanında olmak kadar önemlidir. Empati göstererek onların motivasyonunu artırabilirsiniz.
- Sürdürülebilirlik ve Etik Olun: Gıda kaynaklarının sürdürülebilirliği ve etik beslenme pratikleri artık daha önemli. Hem çevresel hem de etik faktörleri göz önünde bulundurmak gelecekte mesleğimizin bir parçası olacak.
- Teknolojiyle Entegre Olun: Sağlık teknolojileri hızla gelişiyor. Beslenme takibi uygulamaları, yapay zeka ve analiz araçları gibi dijital çözümleri kullanarak danışanlarımıza daha kapsamlı hizmet verebiliriz.
Bunlar, sadece sağlıklı beslenmeyi değil, yaşam kalitesini artırmayı hedefleyen diyetisyenler için yol gösterici olabilir. Bu arada okuyucularınız bana bana web sitemden veya sosyal medyadan ulaşabilir. Özellikle Instagram ve Linkedin üzerinden ulaşıldığında daha hızlı ve etkili dönüş sağlayabilirim.
Linkedin : https://www.linkedin.com/in/derya-guzel/
Instagram : https://www.instagram.com/dytguzelderya/
Web Site : https://www.deryaguzel.com
Sibel Kayra, Bihaber.tr’nin kültür ve sanat editörü olarak, edebiyat, sinema, tiyatro ve müzik gibi alanlardaki derin bilgisiyle öne çıkıyor. Medya sektöründeki 10 yılı aşkın tecrübesiyle, sanat dünyasında olup bitenleri en ince detayına kadar takip eder ve okuyucularımıza en güncel ve doğru bilgileri sunar. Sibel’in analitik yaklaşımı ve olaylara derinlemesine bakışı, Bihaber.tr’yi kültür ve sanat haberlerinde öncü bir platform haline getiriyor.
