Türkiye, girişimcilik ruhuna sahip pek çok kişi için cazip bir pazar sunmaktadır. Bir fikri somut bir iş modeline dönüştürmenin ilk ve en önemli adımı, hukuki bir varlık kazanmak yani bir şirket kurmaktır. Şirket, kurucusundan veya ortaklarından ayrı, bağımsız bir hukuki kişiliktir. Bu hukuki kişilik işin borçlarından ve taahhütlerinden, kurucunun kişisel varlıklarını büyük ölçüde ayırmasına olanak tanır. Bir ticari işlemin fatura kesilmesi, sözleşme imzalanması ve yasal beyannamelerin verilmesi gibi resmiyet kazanması, ancak tescil edilmiş bir şirket aracılığıyla mümkündür.
İki temel şirket türü genellikle küçük ve orta ölçekli girişimciler tarafından tercih edilir: Şahıs Şirketleri ve Sermaye Şirketleri (Limited Şirket – Anonim Şirket). Şirket türlerinin her birinin kendine has kuruluş koşulları, vergilendirme şekilleri ve sorumluluk yapıları bulunmaktadır. Bir girişimci işinin niteliğine, büyüme hedeflerine ve risk toleransına en uygun yapıyı seçmelidir. Bu seçim ilerleyen süreçteki maliyetleri ve bürokratik yükü doğrudan etkilemektedir. Şirket kurma süreci karmaşık gibi görünse de doğru adımlar ve gerekli bilgi ile kolaylıkla yönetilebilir. İşte detayları:
1. Hazırlık ve Karar Aşaması
Şirket kuruluşu sürecinin ilk adımı temel kararların verilmesi ve gerekli evrakların toplanmasıdır. Bu aşamada aceleci davranılmaması, ileride ortaya çıkabilecek yasal sorunları ve maliyetleri önler.
- Şirket Türünün Seçilmesi: Girişimcinin, şahıs şirketi mi yoksa limited veya anonim şirket gibi sermaye şirketi mi kuracağına karar vermesi gerekir. Bu karar şirketin vergilendirme şeklini, asgari sermaye ihtiyacını ve ortakların sorumluluk düzeyini belirleyecektir.
- Şirket Unvanının Belirlenmesi: Kurulacak şirkete ait özgün bir unvan seçilmesi ve bu unvanın daha önce başka bir şirket tarafından tescil edilip edilmediğinin kontrol edilmesi gerekir. Türk Ticaret Kanunu’na uygun bir unvanın rezerve edilmesi, resmi başvurunun ilk basamağıdır.
- Faaliyet Adresinin Tespiti: Şirketin yasal ikametgâhı olacak faaliyet adresinin belirlenmesi gerekir. Bu, bir kira kontratı veya tapu gibi resmi bir belge ile kanıtlanması gereken kritik bir bilgidir. Sanal ofisler de bu amaçla kullanılabilir, ancak yasal şartlara uygunluğu teyit edilmelidir.
- Ana Sözleşmenin Taslağının Hazırlanması: Özellikle sermaye şirketleri için, şirketin amaç ve konusu, sermaye miktarı, ortaklık payları ve yönetim şekli gibi temel bilgileri içeren şirket ana sözleşmesinin bir taslağının hazırlanması gereklidir.
2. Resmi Başvuru ve Tescil Aşaması
Hazırlıkların tamamlanmasının ardından şirket açmak için resmi başvurular başlar. Bu adımlar şirketin hukuken tanınmasını sağlar.
- MERSİS Üzerinden Başvuru: Ticaret Bakanlığı’na bağlı Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) üzerinden, rezerve edilen unvan ile şirketin temel bilgileri sisteme girilir ve ana sözleşme taslağı oluşturulur. Şirket kuruluşu için gerekli evraklar bu aşamada sistem üzerinden kontrol edilir.
- Sözleşmenin Onaylanması: Hazırlanan ana sözleşme, noter huzurunda veya Ticaret Sicili Müdürlüğü’ndeki (TSM) yetkili huzurunda imzalanarak onaylanır. Bu, şirketin yasal kimliğini oluşturan temel belgedir.
- Sermaye İşlemleri ve Ödemeler: Sermaye şirketleri (Limited/Anonim) için taahhüt edilen sermayenin banka hesabına yatırılması veya yasal şartlara uygun olarak beyan edilmesi gerekir. Ayrıca, Rekabet Kurumu payı gibi zorunlu harç ve ödemelerin yapılması sağlanır.
- Ticaret Sicili Müdürlüğü’ne Başvuru ve Tescil: İmzalı sözleşme ve diğer tüm şirket kuruluşu için gerekli evraklar TSM’ye sunulur. Belgelerin incelenmesi sonucunda herhangi bir eksiklik yoksa, şirket resmen tescil edilir ve tüzel kişilik kazanır. Bu tescil, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilir.
3. Tescil Sonrası ve Faaliyete Başlama Aşaması
Şirket tescil edildikten sonra, ticari faaliyete başlayabilmek ve yasal yükümlülükleri yerine getirmek için son adımlar atılır.
- Vergi Dairesi Yoklaması: Tescil bilgileri Vergi Dairesi’ne otomatik olarak iletilir. Vergi dairesi memurları (yoklama memurları), beyan edilen adrese giderek şirketin gerçekten var olup olmadığını kontrol eder. Bu yoklama sonucunda şirkete Vergi Kimlik Numarası (VKN) tahsis edilir.
- Yasal Defterlerin Tasdiki: Şirketin tüm mali işlemlerini kaydedeceği yasal defterlerin (Yevmiye, Kebir, Envanter vb.) noter veya e-Defter sistemi üzerinden tasdik ettirilmesi gerekir.
- Fatura ve Belge Düzenlemesi: Şirketin ticari faaliyetlerinde kullanacağı fatura, sevk irsaliyesi ve diğer resmi belgelerin temini veya e-Belge sistemine geçiş işlemlerinin yapılması sağlanır.
- Mali Müşavir veya Muhasebeci Tayini: Türkiye’deki vergi ve ticaret mevzuatına uygun hareket edebilmek için, tüm mali süreçleri yönetecek ve beyannameleri verecek yetkili bir mali müşavir ile anlaşılması zorunludur.
Türkiye’de ticari hayata adım atmak doğru bilgi ve planlama ile yönetilebilir bir süreçtir. Şirket türünün seçilmesinden yasal tescile, Vergi Dairesi yoklamasından fatura düzenlemeye kadar tüm bu adımların titizlikle takip edilmesi, girişimin hukuki temelini sağlamlaştırır. Başarılı bir şirket kuruluşu için profesyonel bir mali müşavirden destek alınması ve sürecin her aşamasında yasalara uyulması büyük önem taşır. Bu dikkatli yaklaşım girişimcinin ana işine odaklanmasına ve uzun vadeli büyüme hedeflerine ulaşmasına olanak tanır.
Bihaber.tr – Güvenilir ve Tarafsız Haber Platformu
Bihaber.tr, dünyanın dört bir yanından en güncel ve tarafsız haberleri sunan bağımsız bir medya platformudur. Hızlı ve doğru bilgiye erişim için en güvenilir kaynağınız.
