Telefonunuzun Dinlendiğini veya İzlediğini Nasıl Anlarsınız? (Şehir Efsaneleri ve Gerçek Belirtiler)!
Bir arkadaşınızla bir ürün hakkında konuştuktan sadece dakikalar sonra, sosyal medyada o ürünün reklamını gördüğünüz oldu mu? Muhtemelen olmuştur. O an içinizden geçen ürpertiyi biliyoruz: “Kesin telefonum beni dinliyor!”
2025’e doğru giderken, hayatımızın kara kutusu haline gelen akıllı telefonlarımızın güvenliği en büyük endişemiz. Peki, bu “dinlenme” korkusu ne kadar gerçek? Telefonunuzdaki tuhaflıklar birer tesadüf mü, yoksa bir casus yazılımın ayak sesleri mi?
Bihaber.tr olarak, paranoyayı bir kenara bırakıp teknik gerçeklere odaklandık. İşte şehir efsaneleri ve dikkat etmeniz gereken gerçek kırmızı alarmlar.
Bihaber İçerik
Önce Efsaneyi Çürütelim: “Reklam İçin Dinliyorlar”
En yaygın inanış, Instagram, Facebook veya Google’ın mikrofonunuzu 7/24 açık tutup konuşmalarınızı dinlediği ve buna göre reklam gösterdiğidir.
Gerçek: Büyük teknoloji şirketlerinin sizi “dinlemesine” gerek yoktur. Çünkü sizi zaten “izliyorlar”. Konum geçmişiniz, arama geçmişiniz, tıkladığınız beğeniler, ne kadar süre hangi videoyu izlediğiniz ve arkadaşlarınızın ilgi alanları… Bu verileri birleştiren algoritmalar, sizin ne isteyeceğinizi sizden önce tahmin edebilir. Konuştuğunuz kedi maması reklamının karşınıza çıkması, muhtemelen o an bir kedi sahibi arkadaşınızla aynı ortamda bulunmanızdan veya yakın zamanda evcil hayvan içeriklerine bakmanızdandır.
Ancak, bu durum telefonunuzun asla izlenmediği anlamına gelmez. Kötü niyetli kişiler veya casus yazılımlar (stalkerware) gerçektir.
Gerçek Kırmızı Alarmlar: İzlenme Belirtileri Nelerdir?
Eğer telefonunuzda bir casus yazılım varsa, kendini genellikle şu fiziksel belirtilerle ele verir:
1. Açıklanamayan Pil Düşüşü ve Isınma
Telefonunuzu kullanmadığınız halde pili su gibi içiyor mu? Veya durup dururken cebinizde ısınıyor mu? Casus yazılımlar arka planda sürekli çalışır, konumunuzu veya verilerinizi uzak bir sunucuya gönderir. Bu yoğun işlem, pili sömürür ve cihazı ısıtır.
2. Ani Veri Kullanımı Artışı
Ay sonu gelmeden internet paketiniz bitmeye mi başladı? Telefonunuzun veri kullanım ayarlarına girin. Eğer adını hiç duymadığınız bir uygulama GB’larca veri tüketmişse, bu devasa bir kırmızı alarmdır. Verileriniz bir yere transfer ediliyor olabilir.
3. Tuhaf Davranışlar ve Sesler
Telefon görüşmeleri sırasında eskiden “cızırtı veya yankı” dinlenme belirtisi sayılırdı. Dijital hatlarda bu artık pek geçerli değil. Ancak; telefon kendi kendine kapanıp açılıyorsa, ekranda garip pop-up’lar beliriyorsa veya kameranız siz açmadan aktifleşiyorsa (bazı telefonlarda yeşil/turuncu nokta ışığı yanar) dikkatli olun.
Tehlike Sadece Telefonla Sınırlı Değil
Telefonlarımız en bariz hedef olsa da, evimizdeki diğer cihazları da unutmamalıyız.
Bir önceki yazımızda, evinizi akıllı hale getirmenin maliyetlerinden ve yöntemlerinden bahsetmiştik. Unutmayın, internete bağladığınız o ucuz robot süpürgenin kamerası veya salonun ortasındaki akıllı hoparlörün mikrofonu da, eğer güvenliği zayıfsa, evinize açılan bir arka kapı olabilir. Güvenlik bir bütündür; sadece cebinizi değil, yaşam alanınızı da korumalısınız.
Sonuç: Ne Yapmalı?
Panik yapmayın ama tedbiri de elden bırakmayın. Telefonunuzu her zaman güncel tutun, resmi mağazalar (Google Play/App Store) dışında uygulama yüklemeyin ve şüpheleniyorsanız telefonunuzu fabrika ayarlarına döndürmekten çekinmeyin. Dijital dünyada şüphe, en iyi savunma mekanizmasıdır.
Hepimiz hayat öğrencileriyiz. Öğrendiğimiz o dersleri ihtiyacı olanlara öğretmek de hayata, ailemize, arkadaşlarımıza, ülkemize, insanlara borcumuz. Bu sebeple hepimiz aynı zamanda bir öğretmeniz. — İnsan “DeNiZiN” olmadığı yerde… “UmuT” adına MARTI olmalı… Olmalı ki kararmasın yarınlar.
